عناصر سیستم

عناصر سیستم :

عناصر هر سیستم ، همون اجزای تشکیل دهنده اون سیستم هستن که بشه اونا رو شناسایی و توصیف کرد. اگه بشه عنصری از یه سیستم رو به صورت سیستمی جداگانه در نظر گرفت ، به اون عنصر " خرده سیستم یا زیر سیستم " می گیم. اگه نتونیم درون و محتوای یه عنصر یا خرده سیستم رو شناسایی و توصیف کنیم ، به اون عنصر " جعبه سیاه " گفته میشه. جعبه های سیاه ، اتم های تشکیل دهنده سیستم ها هستند.

عناصر یه سیستم عبارتند از ( به تصویر زیر توجه کنین) :

1. ورودی - Input
2. پردازش - Process
3. خروجی - Output
4. بازخور - Feedback

حالا به بررسی مختصر هر یک از این عناصر می پردازیم :

ورودی ها :

ورودی های هر سیستم به منزله مواد اولیه و انرژی اون سیستم هستن. ورودی های هر سیستم رو از حیث محل تامین و تشکیل میشه به سه بخش تقسیم کرد :

الف. ورودی های زنجیره ای
ورودیهای زنجیره ای خودشون خروجی های سیستم های دیگه هستن. شناسایی این نوع ورودی ها در عالم واقعیت کار ساده ای هست ، چونکه با قطع شدن این ورودی ها ، اختلال حاصله به وضوح دیده میشه. به عنوان مثال اگه سیستم یه کارخونه تولیدی رو در نظر بگیرین که از زیرسیستم های زیادی از جمله سیستم انبار مواد اولیه و سیستم خط تولید تشکیل شده ، مواد اولیه و قطعات به عنوان ورودی های زنجیره ای سیستم خط تولید محسوب میشه. چون این ورودی ها همون خروجی های سیستم انبار مواد اولیه هستن و با قطع شدن این ورودی ها ، کار تولید مختل میشه.

ب. ورودی های تصادفی
ورودی های تصادفی اون دسته از ورودی هایی هست که سیستم از میان خروجی های زیرسیستم ها یا سیستم های دیگه ، به صورت تصادفی انتخاب می کنه. یعنی در مورد نرخ استفاده یه سیستم از ورودی های تصادفی ، قطعیت ورودی های زنجیره ای وجود نداره و این نرخ به صورت احتمالی بین صفر و یک مطرح میشه و برای تعیین اون وارد حیطه دانش آمار و احتمالات میشیم. ورودی های تصادفی در واقع مهمترین نوع ورودی ها از حیث اهمیت تحلیل هستن ، چرا که اغلب شناسایی اونا و تعیین رفتارشون کار پیچیده ای هست و این ورودی ها تاثیری روی سیستم می ذارن که اغلب از خود عملیات و پردازش مهمتر هست.

یک مثال ساده از ورودی های تصادفی ، مواد اولیه ای هست که سیستم انبار مواد اولیه از سیستم خرید دریافت می کنه. تامین کنندگان محیطی مواد اولیه متعدد هستن و عوامل بسیاری تو تصمیم گیری سیستم برای خرید تاثیر میذارن. یه مثال پیچیده تر در مورد ورودی تصادفی ، ورود قطعات یدکی برای سیستم خط تولید هست. یه خط تولید با توجه به ماشین آلاتی که به کار می بره و بسیاری شرایط دیگه ممکنه دچار نقص فنی بشه. مطالعه این موارد به عهده مهندسی تعمیرات و نگهداری هست و اونها هم با استفاده از تکنیک های آماری اقدامات پیش بینانه ، پیشگیرانه و تعمیراتی انجام می دن. یعنی ورود قطعات یدکی به سیستم تولید ، از روابط احتمالی پیروی می کنه و نه قطعی.

ج. ورودی های بازخور
برخی از ورودی های یه سیستم در واقع بخشی از خروجی های قبلی همون سیستم هستن. به چنین ورودی هایی بازخور گفته میشه. بازخورها کاربردهای زیادی دارن ، اما یکی از بارزترین و رایج ترین کاربردهای تحلیل بازخورها ، تعیین سطح کارایی سیستم هست. به این شکل که اگه بازخورها رو به عنوان محصولات نامطلوب که نیاز به اصلاح دارن در نظر بگیریم ، اونوقت نسبت این بازخورها به خروجی های سالم ، می تونه اطلاعات مفیدی رو در این زمینه به ما بده.

پردازش :

در یه بیان ساده ، پردازش عبارت است از فرآیندی که تو اون ، ورودی یه سیستم به خروجی اون سیستم تبدیل میشه. تحلیلگرها همواره دنبال این مطلب هستن که این تبدیل ها چطور انجام میشه ، اگر تونستن ایناکارو به دقت انجام بدن به اونا جعبه سفید و در غیر این صورت به اونا جعبه سیاه میگن. سوالی که اینجا پیش میاد اینه که " مگه این پردازش ها توسط خود مدیران و متخصص ها طراحی نمیشه ؟ " . در جواب باید گفت که چرا همینطوره. اما همواره حجم زیادی از مسایل هست که قابل پیش بینی نیستن و خودشونو در شرایط کاری نشون می دن. نکته جالب توجهی که وجود داره اینه که گاهی اوقات ، تحلیلگرهای سیستم وجود جعبه های سیاه رو شناسایی می کنن ولی به اصطلاح اقدام به رمزگشایی نمی کنن. چرا که در کل تشخیص می دن ، مدیریت مجموعه با همین شرایط به صرفه تر از این هست که این مسایل شناسایی بشه و عواقب بعدی خودشو به همراه بیاره.

خروجی ها :

خروجی های یه سیستم رو میشه به سه دسته تقسیم کرد :

الف. خروجی های هدف
خروجی های هدف ، اون دسته از خروجی هایی هستن که مستقیما (چه قطعی و چه احتمالی) توسط سیستم های دیگر مورد مصرف قرار میگیرن. هدف هر سیستمی به حداکثر رسوندن این نوع خروجی ها با توجه به ورودی های خود و با حداقل هزینه هستش.

ب. خروجی های بازخور
قبلا در این مورد توضیح داده شده.

ج. خروجی های ضایعاتی
خروجی های ضایعاتی ، اون دسته از خروجی های نامطلوبی هستن که نه در بیرون سیستم و نه در درون سیستم قابل مصرف نیست. سیستم ها به دنبال کاستن این نوع خروجی ها هستن.

بازخورها :

بحث در مورد بازخورها مفصل هست و اونا رو تو پست های بعدی انجام خواهم داد.